Οι ακολουθίες που περιγράφουν τις τελευταίες στιγμές της επιγείου ζωής του Χριστού και κορυφώνονται με την Ανάσταση
Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι η εβδομάδα πριν το Πάσχα, από την Κυριακή των Βαΐων το βράδυ μέχρι το Μ. Σάββατο, και ονομάζεται «Μεγάλη», όχι γιατί έχει περισσότερες μέρες ή ώρες από τις άλλες εβδομάδες, αλλά γιατί τα γεγονότα όπου τελούνται και βιώνονται στους Ιερούς Ναούς θεωρούνται κοσμοσωτήρια για τον άνθρωπο. Η Εκκλησία προσάρμοσε το Τυπικό, ώστε να μπορούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πιστοί να συμμετέχουν στις Ακολουθίες, τοποθετώντας το βράδυ κάθε μέρας της Μ. Εβδομάδας τον Όρθρο της επόμενης ημέρας (π.χ. την Κυριακή των Βαΐων το βράδυ ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας).
Τι τελείται τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας;
Οι τέσσερις πρώτες ημέρες μας προετοιμάζουν πνευματικά για το θείο δράμα και οι Ακολουθίες ονομάζονται «Ακολουθίες του Νυμφίου». Την Μεγάλη Δευτέρα κυριαρχούν δύο γεγονότα: Η ζωή του Ιωσήφ του 11ου γιού του Πατριάρχη Ιακώβ, του ονομαζόμενου Παγκάλου, δηλαδή του ωραίου στο σώμα και την ψυχή. Ο Ιωσήφ προεικονίζει με την περιπέτειά του (που πουλήθηκε σκλάβος στην Αίγυπτο) τον ίδιο τον Χριστό και το πάθος Του. Το περιστατικό της άκαρπης συκιάς που ξέρανε ο Χριστός (Ματθ. 21, 18-22), η οποία συμβολίζει την Συναγωγή των Εβραίων και γενικά την ζωή του Ισραηλιτικού λαού που ήταν άκαρπη από καλά έργα. Την Μεγάλη Τρίτη θυμόμαστε δύο παραβολές. Αυτή των δέκα παρθένων (Ματθ. 25,1-13) που μας διδάσκει να είμαστε έτοιμοι και γεμάτοι από φιλανθρωπία και την παραβολή των ταλάντων (Ματθ. 25,14-30), που μας διδάσκει να είμαστε εργατικοί και να καλλιεργούμε ώστε να αυξήσουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα. Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα (Λουκ. 7,47), που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της, γιατί έδειξε μεγάλη αγάπη και πίστη, όταν και ψάλλεται το περίφημο τροπάριο της Υμνογράφου Μοναχής Κασσιανής.
Μεγάλη Πέμπτη (Μεγάλη Τετάρτη βράδυ):
Την Μεγάλη Πέμπτη εορτάζονται 4 γεγονότα: Ο Ιερός Νιπτήρας, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Κύριο, δείχνοντας ποια πρέπει να είναι η διακονία των πιστών στην Εκκλησία. Ο Μυστικός Δείπνος, δηλαδή η παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Η Προσευχή του Κυρίου στο Όρος των Ελαιών και η Προδοσία του Ιούδα, δηλαδή η αρχή του Πάθους του Κυρίου.
Μεγάλη Παρασκευή (Μεγάλη Πέμπτη βράδυ):
Την Μεγάλη Παρασκευή έχουμε την Κορύφωση του θείου δράματος, όταν και τελείται η «Ακολουθία των Παθών» και παρουσιάζονται τα σωτήρια και φρικτά Πάθη του Χριστού με τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα μαστιγώματα, τους εξευτελισμούς, το ακάνθινο στεφάνι και κυρίως στην Σταύρωση και τον θάνατο του Χριστού.
Μεγάλο Σάββατο (Μεγάλη Παρασκευή πρωί και βράδυ):
Το Μεγάλο Σάββατο γιορτάζουμε την Ταφή του Κυρίου και την Κάθοδό του στον Άδη. Έτσι, το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής τελούνται οι ακολουθίες των Μεγάλων Ωρών και στις 12.00 το μεσημέρι της Αποκαθηλώσεως, δηλαδή της ταφής του Χριστού από τον Ιωσήφ τον Αριμαθαίας και τον Νικόδημο. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής ψάλλονται τα γνωστά Εγκώμια και πραγματοποιείται η περιφορά του Επιταφίου.
Κυριακή του Πάσχα (Μ. Σάββατο πρωί και νύχτα από τις 12.00 π.μ):
Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί έχουμε την λεγόμενη «Πρώτη Ανάσταση», δηλαδή την προαναγγελία της Ανάστασης που μεταδίδουν οι ύμνοι και της προσμονής της λύτρωσης όλης της κτίσης από την φθορά και τον θάνατο. Το Μεγάλο Σάββατο το βράδυ, λίγο πριν τις 12:00 τα μεσάνυχτα ξεκινά η ακολουθία της Αναστάσεως, με την αφή του Αγίου Φωτός. Το πρωί της Κυριακής του Πάσχα γύρω στις 11.00 ή σε κάποια μέρη το απόγευμα τελείται ο «Εσπερινός της Αγάπης», όταν και διαβάζεται η περικοπή του Ευαγγελίου σε πολλές γλώσσες και διατρανώνεται παγκοσμίως η νίκη του θανάτου και η εποχή της Καινής Διαθήκης και της Αναστάσιμης ελπίδας.
