Άγνωστες πτυχές και σχέσεις ρωσικής και αρμενικής λαογραφίας – Στην οργανωτική η Ξανθιώτισσα Γαρυφαλλιά Θεοδωρίδου
Με μεγάλη επιτυχία, μετά από ένα γεμάτο τριήμερο, το Διεθνές Συνέδριο με τίτλο «Ρωσική και Αρμενική Λαογραφία: Παράδοση και Νεωτερικότητα (19ος – αρχές 21ου αιώνα)» που διοργάνωσε το Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών του ΔΠΘ, ολοκλήρωσε τις εργασίες του, την Κυριακή 1 Νοεμβρίου. Στο πλαίσιο του συνεδρίου βρέθηκαν στην Κομοτηνή περισσότεροι από 34 επιστήμονες του κλάδου, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι παρουσίασαν τις σχετικές με την ρωσική και αρμενική λαογραφία έρευνές τους, και αποτέλεσαν πόλο έλξης κυρίως της φοιτητικής κοινότητας, που γέμισε την αίθουσα του συνεδρίου καθ’ όλη τη διάρκεια των εργασιών του. Η Οργανωτική Επιτροπή του συνεδρίου, ήτοι οι: Μανόλης Σέργης, Ελευθέριος Χαρατσίδης και Γαρυφαλλιά Θεοδωρίδου, με την πολύτιμη συνεργασία των συναδέλφων τους επιστημόνων που συμμετείχαν σ’ αυτό από την Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς επίσης και με την ενεργό συμμετοχή στην προετοιμασία των φοιτητών του Τμήματος, έφεραν εις πέρας ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, που –για πρώτη φορά σε πανεπιστημιακό ίδρυμα της χώρα μας– επιλέγει τις λαογραφίες τριών λαών ως θέμα μίας διεθνούς διοργάνωσης.
Ένα διευρυμένο συμπόσιο, που προσέγγισε παραδοσιακά και σύγχρονα θέματα με μια νέα οπτική
Διευρυμένο «συμπόσιο», το χαρακτήρισε η Ξανθιώτισσα, Γαρυφαλλιά Θεοδωρίδου, υποψήφια διδάκτωρ Λαογραφίας του τμήματος Γλώσσας Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών του ΔΠΘ και μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του συνεδρίου, το οποίο ξεπέρασε ακόμα και τις προσδοκίες των ίδιων των διοργανωτών του. Ένα επιτυχές συνέδριο, με την προσπάθεια να αποδίδει βέλτιστα, ικανοποιώντας συμμετέχοντες επιστήμονες, φιλοξενούμενους και φοιτητές. Η ρωσική και η αρμενική είναι δύο «άγνωστες λαογραφίες». Είναι τιμή, λοιπόν, η διοργάνωση και πραγματοποίηση του συνεδρίου από το Τμήμα του ΔΠΘ. Οι διοργανωτές δήλωσαν ότι πράγματι ήταν κουραστική και επίπονη η προετοιμασία, με ελάχιστα μέσα, αλλά μεγάλη η ικανοποίηση που κατάφεραν να είναι πρωτοπόροι με ένα τόσο επιτυχημένο τρόπο.
Πρωτεργάτες στην ελληνική επιστημονική κοινότητα
Πρόκειται για μια προσπάθεια, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο του ενδιαφέροντος εκ μέρους των δύο Καθηγητών του Τμήματος, που έχει ξεκινήσει ήδη με την έκδοση προ μερικών μηνών του τόμου «Από το Αραράτ στον Όλυμπο. Θέματα Αρμενικής Λαογραφίας». Συνεπιμελητές του είναι οι κ. Μ. Σέργης, Ε. Χαρατσίδης και Γαρυφαλλιά Θεοδωρίδου. Ένας ιδιαίτερα επιμελημένος τόμος, σύμφωνα και με τις κριτικές επιστημόνων, όσον αφορά στο επιστημονικό του περιεχόμενο αλλά και στην έκδοση αυτή καθ’ αυτή. Το βιβλίο αυτό ήταν για την ελληνική πραγματικότητα η πρώτη προσπάθεια μελέτης μιας «ξένης» λαογραφίας σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Μέχρι σήμερα σε όλα τα πανεπιστήμια -και όχι μόνο της Ελλάδας- διδάσκονται «εθνικές» λαογραφίες. Το τμήμα των Παρευξεινίων του ΔΠΘ είναι το μόνο μέχρι στιγμής ελληνικό πανεπιστήμιο που εισήγαγε στο πρόγραμμα σπουδών του μαθήματα λαογραφιών άλλων λαών, λαών με τους οποίους έχουμε μια μακροχρόνια πολιτισμική συνάφεια και όσμωση.
Ένα συνέδριο ‘’άνοιγμα’’ στην επιστήμη της λαογραφίας
Μέσα από το συνέδριο αποδείχθηκε εμπράκτως ότι μπορεί να υλοποιηθεί ένα ‘’άνοιγμα’’ σε λαογραφίες άλλων λαών, αίροντας τον ‘’αποκλεισμό’’ που έχουν επιβάλει στις ξένες λαογραφίες τα άλλα πανεπιστήμια. Το συνέδριο, λοιπόν, ανταποκρίθηκε πλήρως στον ρόλο του και στον χαρακτήρα του Τμήματος του ΔΠΘ, δηλαδή την μελέτη της γλώσσας, της ιστορίας και του πολιτισμού των λαών που βρίσκονται σε μακραίωνη συνοίκηση, συνύπαρξη, γειτνίαση ή επικοινωνία στις παρευξείνιες περιοχές. Ένα δεύτερο στοιχείο, ιδιαίτερα σημαντικό, ήταν το γεγονός των πρωτότυπων εισηγήσεων, χωρίς να παρατηρείται η επαναλαμβανόμενη αναμάσηση παλαιότερων ανακοινώσεων και τετριμμένων ζητημάτων. Συνολικά συμμετείχαν 36 σύνεδροι, οι οποίοι εισηγήθηκαν 34 εξαιρετικές ανακοινώσεις, 22 εκ των οποίων ήταν σχετικές με την αρμενική λαογραφία και 12 με τη ρωσική. Οι εισηγήσεις αυτές έθεσαν ζητήματα μυθολογίας, παραμυθιολογικά θέματα, εθιμικά (δηλαδή γέννησης, γάμου, θανάτου), λαϊκής λατρείας, μαγείας, μουσικής, ενδυμασίας, θρησκευτικής συμπεριφοράς, λαογραφίας και τέχνης, λαογραφίας και κινηματογράφου, λαογραφίας και λογοτεχνίας, ζητήματα εγκαταστάσεων των Αρμενίων εν Ελλάδι, ταυτοτήτων, εκπαιδευτικά, οικονομικής ζωής, σύγχρονης και αστικής λαογραφίας, συμβολικής λαογραφίας κ.ά., δίνοντας το βήμα και σε νέους επιστήμονες να παρουσιάσουν τις μελέτες τους.
