Μειώσεις έως και 11% μεσοσταθμικά για πάνω από 900.000 συνταξιούχους που λαμβάνουν συντάξεις οι οποίες συνολικά ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ τον μήνα, διαβάζουν στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης πίσω από τις δηλώσεις του υπουργού Εργασίας, Γ. Κατρούγκαλου, για προστασία των χαμηλών συντάξεων. Οι μειώσεις αναμένεται να συνδυαστούν με τη σαρωτική αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος, στην προσπάθεια της κυβέρνησης να παρουσιάσει στους πιστωτές ισοδύναμα που θα της επιτρέψουν να μην εφαρμόσει τα σκληρά μέτρα του 3ου Μνημονίου που ακουμπούν το σύνολο των συνταξιούχων.
Βασική προϋπόθεση βέβαια, όπως ο ίδιος ο κ. Κατρούγκαλος παραδέχθηκε, είναι να το επιτρέψουν η εισπραξιμότητα του συστήματος και η συνολική πορεία της οικονομίας. Τα στοιχεία πάντως του προϋπολογισμού για το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου δεν είναι ενθαρρυντικά. Ο μεγαλύτερος εκτροχιασμός προήλθε στον προϋπολογισμό για το ΕΚΑΣ, αφού ήδη έχουν δοθεί 25 εκατ. ευρώ παραπάνω από την πρόβλεψη για όλο το έτος (541 εκατ. ευρώ, όταν η πρόβλεψη για όλο το έτος ήταν η δαπάνη να μην υπερβεί τα 516 εκατ.). Οι εκτιμήσεις υπηρεσιακών παραγόντων της Κοινωνικής Ασφάλισης είναι ότι τελικά η δαπάνη για το ΕΚΑΣ θα ανέλθει στα 750 εκατ. ευρώ έως τον Δεκέμβριο.
Πρόβλημα ρευστότητας αντιμετωπίζουν επίσης ο ΟΑΕΕ, το ΙΚΑ και ο ΟΓΑ. Ο ΟΑΕΕ έχει κάνει χρήση του 81,5% της ετήσιας κρατικής χρηματοδότησης (680 εκατ. ευρώ, από τα 834 εκατ. ευρώ που είχαν προϋπολογιστεί). Το ΙΚΑ έχει λάβει ήδη 1,883 δισ. ευρώ από τα 2,505 δισ. ευρώ που έχουν προϋπολογιστεί (75,2%), ενώ ο ΟΓΑ έχει εισπράξει 2,215 δισ. ευρώ από τα 3,277 δισ. ευρώ που είναι η ετήσια δαπάνη (67,6%). Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν βέβαια ότι με βάση τις μνημονιακές δεσμεύσεις της χώρας για περιορισμό της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 2,25 δισ. ευρώ την επόμενη διετία, με τον περιορισμό για φέτος να ανέρχεται σε 450 εκατ. ευρώ, οι προωθούμενες μειώσεις θα αφορούν αναπόφευκτα και τους συνταξιούχους που λαμβάνουν συντάξεις (κύριες, επικουρικές ή και μερίσματα) από 1.000 ευρώ και πάνω, ενώ ανοικτό για διαπραγμάτευση μένει το εάν τελικά οι περικοπές θα αφορούν και τις χαμηλότερες συνταξιοδοτικές παροχές.
Βάσει υπολογισμών, εάν οι περικοπές εφαρμοστούν στο σύνολο των συνταξιούχων οριζόντια, τότε θα αγγίζουν το 6,2%, ενώ εάν περιοριστούν για τα ποσά άνω των 1.000 ευρώ, θα φθάνουν στο 11%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΗΔΙΚΑ του υπουργείου Εργασίας, τα οποία επεξεργάζεται αυτές τις ημέρες η Εθνική Αναλογιστική Αρχή, οι συνταξιούχοι με άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης πάνω από 1.500 ευρώ δεν υπερβαίνουν τις 360.000 άτομα, δηλαδή καλύπτουν το 13,5% του συνόλου. Εάν σε αυτούς προστεθούν και αυτοί που έχουν μηνιαίο εισόδημα από συντάξεις 1.000 έως 1.500 ευρώ (περίπου 552.000), συνολικά οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν πάνω από 1.000 ευρώ υπερβαίνουν τα 910.000 άτομα, δηλαδή καλύπτουν το 34,3% του συνόλου των συνταξιούχων της χώρας. Από τους συνολικά 2,655 εκατ. συνταξιούχους, εισόδημα από συντάξεις έως 1.000 ευρώ έχει η συντριπτική πλειοψηφία, ήτοι οι 1,750 εκατ. Στον κυβερνητικό σχεδιασμό περιλαμβάνεται επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, η επιβολή ανώτατου πλαφόν κοντά στις 2.000 ευρώ, από 2.350 ευρώ στο ΙΚΑ, 2.774 ευρώ στα ειδικά ταμεία και 3.360 ευρώ σε όσους λαμβάνουν σήμερα διπλές συντάξεις.
Από την πλευρά του, το υπουργείο Εργασίας σχολίασε ότι «Δημοσιεύματα που προαναγγέλλουν μειώσεις 11% στις συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα ή τον προγραμματισμό του Υπουργείου». Όπως αναφέρει «οι προτάσεις της Επιτροπής για την μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού δεν έχουν ακόμη παραδοθεί, οπότε, προφανώς, δεν έχει καταστεί δυνατή η ποσοτικοποίηση των συνεπειών εφαρμογής τους και, ακόμη προφανέστερα, καμιά σχετική απόφαση δεν έχει ληφθεί».
ΦΠΑ: Από την 1η Οκτωβρίου, όπως ορίζει το Μνημόνιο, θα πρέπει να καταργηθεί η έκπτωση 30% στους συντελεστές ΦΠΑ στην πρώτη ομάδα νησιών του Αιγαίου. Οι νησιώτες δεν ξέρουν ακόμα τίποτα. Το μυστήριο πάντως θα λυθεί το αργότερο έως τη Δευτέρα28/9, όπως διαβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές, με έκδοση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου στην οποία θα περιγράφονται τα νησιά από τα οποία θα αρχίσει να χτυπά η καμπάνα του ΦΠΑ. Επικρατέστερο σενάριο, καθώς δεν έχει κλειδώσει ακόμα η λίστα, είναι η αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ να ξεκινήσει από Μύκονο, Σαντορίνη, Πάρο, Νάξο, Μήλο, Σύρο, Τήνο και ενδεχομένως Άνδρο. Τα μεγάλα δηλαδή νησιά των Κυκλάδων, τα οποία και τουρισμό πολύ έχουν και κοντά στην ηπειρωτική Ελλάδα βρίσκονται, σε σχέση με τη Ρόδο ή την Κω. Σύμφωνα με το Μνημόνιο, όπως ψηφίστηκε στις 14 Αυγούστου, από την 1η Οκτώβρη 2015 καταργούνται οι μειωμένοι κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ που ισχύουν έως σήμερα στην πρώτη ομάδα νησιών του Αιγαίου, το μαχαίρι σε μια δεύτερη ομάδα νησιών ακολουθεί την 1η Ιουνίου 2016 και η ολοκλήρωση της κατάργησης των εξαιρέσεων προβλέπεται με μια τρίτη ομάδα νησιών την 1η Ιανουαρίου 2017. Οι συντελεστές 5%, 9% και 16% που θα ισχύουν έως τις 30 Σεπτεμβρίου σε πολλά νησιά του Αιγαίου, θα αυξηθούν την επόμενη ημέρα σε 6%, 13% και 23%, όπως ισχύει στην ηπειρωτική Ελλάδα. Για την ενεργοποίηση των διατάξεων, ο νόμος ορίζει την έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης. Αρχικά μάλιστα, στον νόμο του Ιουλίου είχε προβλεφθεί ότι η κατηγοριοποίηση των νησιών θα γίνει με βάση τόσο γεωγραφικά κριτήρια (πόσο κοντά είναι τα νησιά στην ηπειρωτική Ελλάδα), όσο και με κριτήρια κατά κεφαλήν εισοδήματος (να ξεκινήσει το «μαχαίρι» από τα πιο «πλούσια» νησιά). Το υπουργείο Οικονομικών απευθύνθηκε στην ΕΛΣΤΑΤ για την άντληση στοιχείων κατά κεφαλήν εισοδήματος, όπου διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχουν σε επίπεδο νησιού, παρά μόνο σε επίπεδο περιφέρειας. Με αυτό το δεδομένο, εκτιμήθηκε ότι είναι προτιμότερο αντί για υπουργική απόφαση να εκδοθεί Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, αφού ακόμα δεν έχει ανοίξει η Βουλή. Θα ακολουθήσει η έκδοση εγκυκλίου από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων για την άμεση ενεργοποίηση του μέτρου, ώστε να μη χαθεί η προθεσμία της 1ης Οκτωβρίου, η οποία προβλέπεται στο Μνημόνιο.
