Το πρωί της Δευτέρας τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο της πόλης. Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων
Το παρών έδωσαν όλα τα σχολεία της Ξάνθης παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες
Το πρωί της Δευτέρας 27 Οκτωβρίου οι μαθητές όλων των Σχολείων του Δήμου Ξάνθης, μαζί με τους δασκάλους και τους καθηγητές τους παρευρέθηκαν στο Ηρώο της πόλης, προκειμένου να αποδώσουν φόρο τιμής στους ήρωες του ’40, παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες. Με το κρύο να είναι ιδιαίτερα τσουχτερό και ψιχάλες να πέφτουν κατά διαστήματα πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη ετήσια επιμνημόσυνη δέηση και κατατέθηκαν στεφάνια από τους μαθητές των Δημοτικών Σχολείων, των Γυμνασίων, των Λυκείων, των Εκκλησιαστικών και Τεχνικών Σχολών, αλλά και από τα Σώματα των Προσκόπων και του Ελληνικού Οδηγισμού. Η τελετή έληξε, όπως είθισται, με την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου από την Φιλαρμονική.
Η Επέτειος του ΟΧΙ
Περίπου στις 3 τα ξημερώματα της 28 Οκτωβρίου του 1940 η τότε Ιταλική Κυβέρνηση απέστειλε στην Ελλάδα τελεσίγραφο, δια του Ιταλού Πρέσβη στην Αθήνα Εμανουέλε Γκράτσι, ο οποίος και το επέδωσε ιδιόχειρα στον Ιωάννη Μεταξά, στην οικία του δεύτερου, στην Κηφισιά, με το οποίο και απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία του Βασιλείου της Ελλάδος, (λιμένες, αεροδρόμια κλπ.), για ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του, στη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική.
Μετά την ανάγνωση του κειμένου ο Μεταξάς έστρεψε το βλέμμα του στον Ιταλό Πρέσβη και του απάντησε στα γαλλικά (επίσημη διπλωματική γλώσσα) την ιστορική φράση: «Alors, c’est la guerre», (προφέρεται από τα γαλλικά, αλόρ, σε λα γκερ, δηλαδή, Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο), εκδηλώνοντας έτσι την αρνητική θέση επί των ιταμών ιταλικών αιτημάτων.
O ίδιος ο Γκράτσι στα απομνημονεύματά του, που εξέδωσε το 1945, περιγράφει τη σκηνή: «Έχω εντολή κ. πρωθυπουργέ να σας κάνω μία ανακοίνωση και του έδωσα το έγγραφο. Παρακολούθησα την συγκίνηση εις τα χέρια και εις τα μάτια του. Με σταθερή φωνή και βλέποντάς με κατάματα ο Μεταξάς μου είπε: αυτό σημαίνει πόλεμο. Του απήντησα ότι αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί. Μου απήντησε ΟΧΙ. Του πρόσθεσα ότι αν ο στρατηγός Παπάγος…, ο Μεταξάς με διέκοψε και μου είπε: ΟΧΙ! Έφυγα υποκλινόμενος με τον βαθύτερο σεβασμό, προ του γέροντος αυτού, που προτίμησε την θυσία αντί της υποδουλώσεως».
Ο Μεταξάς εκείνη τη στιγμή είχε εκφράσει το ελληνικό λαϊκό συναίσθημα, την άρνηση της υποταγής, και αυτή η άρνηση πέρασε στον τότε ελληνικό δημοσιογραφικό τύπο με την λέξη «ΟΧΙ». Σημειώνεται πως αυτούσια η λέξη «ΟΧΙ» παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά ως τίτλος στο κύριο άρθρο της εφημερίδας «Ελληνικό Μέλλον» του Ν. Π. Ευστρατίου στις 30 Οκτωβρίου του 1940.
Δύο ώρες μετά την παραπάνω επίδοση, ξεκίνησε ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος με εισβολή των ιταλικών στρατευμάτων στην Ήπειρο, οπότε η Ελλάδα αμυνόμενη ενεπλάκη στον πόλεμο.
(Πηγή ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ)
Γεωργία Ταραξοπούλου
