Επιμέλεια: ΜαριάνναΞανθοπούλου
marianaxan@yahoo.gr
Κάθε Νοέμβρη, οι μνήμεςεπιστρέφουν επίμονες …στην αυλή του Νοέμβρη το Πολυτεχνείο και σταπαιδιά τουΝοέμβρη τους φοιτητές τη γενιά του 73, που έγραψαν μια απ’ τις πιο λαμπρές σελίδες της νεώτερηςιστορίας μας.Το Πολυτεχνείο ήταν η κορυφαία εκδήλωση της επτάχρονης αντιχουντικήςπάλης καιμία από τις κορυφαίες στιγμές των αγώνων του λαού και της νεολαίας. Ταιδανικάτης εξέγερσης του Πολυτεχνείου, η ελευθερία και η δημοκρατία, αποτελούνδιαχρονικές αξίες και πηγή έμπνευσης.
Στην αυλή του Νοέμβρη…
Από την αρχή του 1973 εκφράστηκεμε ανεβασμένες μορφές πάλης η λαϊκή αγανάκτηση ενάντια στηναμερικανοκίνητηχούντα όπως η κατάληψη της Νομικής, το Φλεβάρη του 1973, η διαδήλωσηστις 4Νοέμβρη 1973, με αφορμή το μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου, όπου έγιναν καισυλλήψεις αλλά και η διαδήλωση 3.000 φοιτητών για συμπαράσταση στουςσυλληφθέντες στις 8 Νοέμβρη. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν στις σχολές.
Την Τετάρτη 14 Νοέμβρη 1973, τοπρωί εκατοντάδες φοιτητές του Πολυτεχνείου συγκεντρώνονται στο προαύλιοτουΙδρύματος. Αρχίζουν συνελεύσεις για να αποφασίσουν πώς θααντιμετωπίσουν το νέοσχέδιο της χούντας για την υποταγή του κινήματος.
Συγκέντρωση γίνεται και στηΝομική που αποφασίζει να κατευθυνθεί στο Πολυτεχνείο. Στις 2.00 μ.μ.,5.000περίπου φοιτητές έχουν συγκεντρωθεί στο Πολυτεχνείο, ενώ αρχίζει ναμαζεύεταικαι άλλος κόσμος. Η Πατησίων δονείται από τα συνθήματα κατά τηςχούντας. ΗΑσφάλεια κινητοποιείται και καλεί τους συγκεντρωμένους να αποχωρήσουν.Οισυγκεντρωμένοι φοιτητές στο Πολυτεχνείο συγκροτούν μια επιτροπήκατάληψης.
Κλείνουν οι πόρτες και στις 8.30το βράδυ γίνεται η πρώτη συνεδρίαση της συντονιστικής επιτροπής. Αμέσωςοιπρώτες προκηρύξεις σκορπίζονται στην Πατησίων που είχε κλείσει από τονσυγκεντρωμένο κόσμο. Ακούγονται τα πρώτα συνθήματα«Ψωμί-παιδεία-ελευθερία»,«20% για την παιδεία» και «Κάτω η χούντα».
Την Πέμπτη 15 Νοέμβρη 1973, ηκατάληψη αποτελεί πόλο έλξης του λαού της Αθήνας που αρχίζει να συρρέειστοΠολυτεχνείο. Ως τις 9.30 το βράδυ η κατάληψη έχει πυκνώσει ενώ ο λαόςστουςγύρω από το Πολυτεχνείο δρόμους, φωνάζει αντιαμερικανικά καιαντιχουντικάσυνθήματα.
Οι συγκεντρωμένοι παραμένουν όλητη νύχτα για συμπαράσταση στους φοιτητές της κατάληψης του Πολυτεχνείου.
Τα παιδιά του Νοέμβρη
Η ανταπόκριση του κόσμου ξεπερνάκάθε προσδοκία και για πρώτη φορά δημιουργείται η πεποίθηση ότι ηχούντα μπορείνα πέσει. Ταυτόχρονα οι συνελεύσεις δίνουν και το ιδεολογικό στίγμα τουαγώνα.Την Παρασκευή 16 Νοέμβρη 1973 μπαίνουν σε λειτουργία οι πομποί τουραδιοφωνικούσταθμού στους 1.050 χιλιόκυκλους που μεταφέρουν το μήνυμα του αγώνα σεόλη τηνΑθήνα που παρακολουθεί τα γεγονότα.Στις 9 το πρωί στήνονται τα πρώταοδοφράγματα και σχηματίζονται δύο μεγάλες διαδηλώσεις στηνΠανεπιστημίου καιστη Σταδίου.Το μεσημέρι επιτροπή των αγροτών από τα Μέγαρα, που είχανξεσηκωθείενάντια στις απαλλοτριώσεις της γης τους, επισκέπτονται τη ΣυντονιστικήΕπιτροπή και ο σταθμός μεταδίδει: «Ο λαός των Μεγάρων στέκεται καιυπόσχεται νααγωνιστεί στο πλευρό του φοιτητικού και εργαζόμενου λαού… Ο αγώναςείναικοινός… Δεν είναι μόνο για την πόλη των Μεγάρων ή το Πολυτεχνείο…Είναι γιατην Ελλάδα. Για το λαό της που θέλει να καθορίσει τη ζωή του. Ναπορευτεί στοδρόμο της προκοπής. Βασική προϋπόθεση, η ανατροπή της δικτατορίας και ηαποκατάσταση της δημοκρατίας». Οι συγκεντρωμένοι έξω από το Πολυτεχνείοτραγουδάνε το «πότε θα κάνει ξαστεριά».
Το απόγευμα οι διαδηλωτές στοχώρο γίνονται χιλιάδες με συμμετοχή των εργατών. Έτσι στις 6 τοαπόγευμααρχίζουν οι συγκρούσεις διαδηλωτών και Αστυνομίας με πολλούςτραυματίες. Στις 7το απόγευμα μεγάλη διαδήλωση κατευθύνεται στο Πολυτεχνείο και ηΑστυνομίαχτυπάει. Εμφανίζονται τεθωρακισμένα της Αστυνομίας και πέφτουν οιπρώτοιπυροβολισμοί. Στη Σόλωνος, στην Κάνιγγος, στη Βάθη, στην Αριστοτέλους,στηνΑλεξάνδρας, στην πλατεία Αμερικής γίνονται μάχες σώμα με σώμα. Στις9.30 ηΑστυνομία απαγορεύει την κυκλοφορία στο κέντρο της Αθήνας μέχρινεοτέραςδιαταγής. Στις 11 το βράδυ ο ραδιοσταθμός και τα μεγάφωνα καλούν τονκόσμο ναμη φύγει. Οι αύρες έχουν κυκλώσει το χώρο του Πολυτεχνείου και ταδακρυγόναέχουν πνίξει την περιοχή.
Όσοι μένουν ανάβουν φωτιές για ναεξουδετερώσουν τα δακρυγόνα και στήνουν οδοφράγματα.
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ( Σάββατο17 Νοέμβρη) τα πρώτα τανκς εμφανίζονται, ενώ στο νοσοκομείο πουοργανώθηκε στοΠολυτεχνείο, μεταφέρονται όλο και περισσότεροι νεκροί και τραυματίες.Στη 1μετά τα μεσάνυχτα τα τανκς έχουν ζώσει το Πολυτεχνείο. Τα μεγάφωνα καιοραδιοσταθμός μεταδίδουν: «Μην φοβάστε τα τανκς», «Κάτω ο φασισμός»,«Φαντάροιείμαστε αδέρφια σας. Μη γίνετε δολοφόνοι». Στις 1.30 τα τανκς ξεκινούνμεαναμμένους τους προβολείς. Οι φοιτητές τοποθετούν μια «Μερσεντές» πίσωαπό τηνκεντρική πύλη για να εμποδίσει την είσοδο των τανκς. Οι φοιτητές είναιανεβασμένοι στα κάγκελα, τραγουδούν τον εθνικό ύμνο και φωνάζουν στουςφαντάρους: «Είμαστε αδέρφια».
Δίνεται διορία 20 λεπτών για ναβγουν οι έγκλειστοι, ενώ ένα τανκ παίρνει θέση απέναντι στην είσοδο. ΗΣυντονιστική Επιτροπή προσπαθεί να διαπραγματευτεί την ασφαλή έξοδο τουκόσμου.
Ωρα 2.50, ξημερώματα του Σαββάτου17 Νοέμβρη. Ο επικεφαλής αξιωματικός με μια κίνηση του χεριού του,δίνει τηνεντολή να ξεκινήσει το τανκ. Η πόρτα πέφτει και το τανκ συνεχίζει τηνπορείατου φτάνοντας μέχρι τις σκάλες του κτιρίου «Αβέρωφ». Μαζί του μπαίνουνασφαλίτεςκαι άντρες των ΛΟΚ. Πέφτουν πυροβολισμοί. Υπάρχουν φαντάροι που βοηθούντουςφοιτητές να φύγουν, αλλά στις εξόδους τούς περιμένουν ασφαλίτες καισυλλαμβάνουν και τους κυνηγούν , οι κάτοικοι των γύρω πολυκατοικιώντουςπροσφέρουν άσυλο.
Στις 3.20 δεν υπάρχει πλέονκανένας στο Πολυτεχνείο έχει εκκενωθεί πλήρως…
Το Πολυτεχνείο ήταν η αρχή τουτέλους της χούντας που κατέρρευσε το καλοκαίρι του 1974.
