Σεισμική τρωτότητα και Διακινδύνευση των κατασκευών. Ομιλία του Αντιπρύτανη κ. Α. Καραμπίνη στο Ίδρυμα. Είναι δυνατόν να θωρακίσουμε αντισεισμικά πλήρως τις κατασκευές μας όταν γνωρίζουμε ότι ο φυσικός κίνδυνος του σεισμού είναι ένας από τους πλέον αβέβαιους κινδύνους, ότι αγνοούμε τα χαρακτηριστικά και τον τόπο γέννεσής του και ότι όλες οι προσεγγίσεις μας είναι πιθανολογικές;
Πόσο εφικτό είναι αυτό και πόσο είναι σε αντιστοιχία με την πιθανότητα να γίνει ένας μεγάλος σεισμός, αλλά και με την οικονομική πραγματικότητα της περιοχής να επωμιστεί το δυσβάσταχτο κόστος μιας πλήρους θωράκισης, που είναι μεν εφικτή στην εποχή μας, συνυφασμένη δε με την πιθανότητα;
Σ’ αυτά τα ερωτήματα απάντησε με την ομιλία του ο Αντιπρύτανης του ΔΠΘ και καθηγητής, του Εργαστηρίου Ωπλισμένου Σκυροδέματος, του Τμήματος Μηχανικών Πολιτικών κ. Αθανάσιος Καραμπίνης, συμμετέχοντας στο αφιέρωμα του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης για τα 30χρονα του ΔΠΘ. Η ομιλία πολύ ενδιαφέρουσα, εμπλουτισμένη με οπτικό υλικό προκάλεσε το ενδιαφέρον του κοινού για ένα θέμα που αφορά όλους, καθώς τεκμηριωμένη με στοιχεία, αποσκοπούσε στην αναζήτηση της βέλτιστης λύσης μέσα από μια οικονομοκοινωνικοτεχνική θεώρηση του προβλήματος.
Σεισμός ένα θέμα τόσο παλιό όσο η γέννεση της γης…
… και τόσο καινούργιο όσο ο πιο πρόσφατος σεισμός! Ο σεισμός, ένα φυσικό φαινόμενο, δημιουργείται από την μετακίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών της γης με άμεση συνέπεια να παρουσιάζουν ρήγματα. Η Ελλάδα έχει το θλιβερό προνόμιο να βρίσκεται εν μέσω τριών λιθοσφαιρικών πλακών – Ευρασία, Αφρικανική και Ανατολίας – ρήγματα που η μετακίνησή τους 5 εκατοστά ανά χρόνο νοτιοδυτικά, γεγονός που την καθιστούν ιδιαίτερα σεισμογενή. Από τα αρχαία χρόνια το φαινόμενο του σεισμού απασχολούσε τον κόσμο. Ο Δημόκριτος εξηγώντας το φαινόμενο το 400 π.Χ. «Δε φησί την γην ύδατος ούσαν…πλείονος τε γαρ δια το μη δύνασθαι…», το αποδίδει στις κοιλότητες στο φλοιό της γης που έχουν γεμίσει ύδωρ και αυτό πιέζει για να εξέλθει με αποτέλεσμα να δημιουργεί σεισμούς.
Αυτό που πραγματικά ενδιαφέρει είναι οι συνέπειες του σεισμού που διαχωρίζονται σε άμεσες (ανθρώπινες απώλειες και υλικές ζημιές στο περιβάλλον, κτίρια, τεχνικά έργα, Δίκτυα) και έμμεσες (διαταραχή της κοινωνικής ζωής, διαταραχή της οικονομίας).
Μεγάλοι σεισμοί από την αρχαιότητα
Κόρινθος 856 π.Χ. 40.000 θύματα
Αντιόχεια 45.000 θύματα
Μεγάλοι σεισμοί στην περιοχή μας
52μ.Χ, στους Φιλίππους, 550 χρόνια μετά πάλι στους Φιλίππους, 926 μ. Χ. με επίκεντρο την Ξάνθη 6,6 Ρίχτερ με καταστροφή κατασκευών πάνω από 70%, το 1788 σεισμός στην Κομοτηνή, με ολοσχερή καταστροφή, το 1883 6,9 Ρίχτερ με επίκεντρο ανάμεσα Καβάλα Ξάνθη και ένας μεγαλύτερος 7,3 Ρίχτερ 20 μέρες μετά όπου ισοπέδωσε την Καβάλα – Ξάνθη με συνακόλουθο να γίνει η Γενισέα πρωτεύουσα του νομού ενώ το 1864 νέος μεγάλος σεισμός με επίκεντρο Γενισέα – Πόρτο Λάγος καταστρέφεται η Γενισέα και με τη μεγάλη φωτιά που ακολούθησε, ξαναγίνεται η Ξάνθη πρωτεύουσα του νομού.
Ο μέσος όρος σε απώλειες για την Ελλάδα 150 δις δραχμές.
Τι καθορίζει την τρωτότητα των κατασκευών
Από την αποτίμηση των παραγόντων που αυξάνουν τη σεισμογένεση, τα εδαφοτεχνικά στοιχεία, η ποιότητα των κατασκευών, η σπουδαιότητα των κατασκευών( σχολεία, δημόσια κτίρια), που αυξάνουν την τρωτότητα σε σχέση με τη διακινδύνευση, το δομικό σύστημα των κατασκευών και η συντήρησή τους, ο χρόνος έκθεσης στο σεισμικό κίνδυνο, εξάγεται το συμπέρασμα που σε συνάρτηση με το όφελος – κόστος, συνιστούν την παρέμβαση για την αύξηση της θωράκισης που γίνεται με πολιτική απόφαση.
Ο στόχος πάντα εντοπίζεται στην ορθολογική οικονομοτεχνική θεώρηση με κοινωνικές παραμέτρους. Να προβλέπεται μείωση του σεισμικού κινδύνου με περιορισμό της απώλειας ανθρώπων και σημαντικές απώλειες κατασκευών.
Η βέλτιστη συνάρτηση είναι αυτή που εφαρμόζεται από τους τελευταίους κανονισμούς. Το πρόβλημα περιορίζεται στις παλιές κατασκευές και δη αυτές που κατασκευάστηκαν πριν το 1985, ενώ οι τελευταίες κατασκευές πληρούν όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές.
Αναφορικά με την Ξάνθη που θεωρείται μια από τις μέσες περιοχές αναφορικά με την εμφάνιση σεισμού, αφού παλιότερα έχει δώσει μεγάλους σεισμούς, εφαρμόζεται ένα πιλοτικό πρόγραμμα από το ΤΕΕ Θράκης αποτίμησης του πανελλαδικού δομικού πλούτου και κατά πόσο αυτό ανταποκρίνεται στην Ξάνθη. Τα αποτελέσματα θα αξιολογηθούν με σκοπό να συμβάλλουν στην σωστή διαχείριση της τρωτότητας των κατασκευών της.
Μαριάννα Ξάνθοπούλου
