Του Φίλιππου Ζάχαρη
Ως άσπλαχνη περιφρόνηση για τη ζωή των αμάχων, χαρακτήρισαν σε κοινή τους δήλωση αρκετές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων την κράτηση εκατοντάδων αθώων γυναικόπαιδων στο Μπεσλάν, μια αποτρόπαια και εσκεμμένη ενέργεια ένοπλης ομάδας που προκάλεσε το θάνατο σε πολλούς από αυτούς, αποστερώντας τους από το πιο βασικό και θεμελιώδες δικαίωμα – το δικαίωμα στην ζωή.
Οι ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν από την ένοπλη ομάδα, με την κράτηση περισσοτέρων από 1000 ατόμων, την στέρησή τους από τρόφιμα και νερό, την επανειλημμένη διατύπωση απειλών θανάτου , και την τελικώς εσκεμμένη δολοφονία πολλών από αυτούς, αποτέλεσαν κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς και εθνικού δικαίου.
Οι Ρωσικές και διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων (Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «Μνημείο», Ομάδα Ελσίνκι Μόσχας, Παν-Ρωσικό Κίνημα για τα Ανθρώπινα δικαιώματα, Διεθνής Αμνηστία, Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Διεθνής Ομοσπονδία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διεθνής Ομοσπονδία του Ελσίνκι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, και Διεθνής Ένωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα), που συνυπέγραψαν την δήλωση, η έκδοση της οποίας καθυστέρησε μέχρι τις 8 Σεπτεμβρίου 2004 ως ένδειξη σεβασμού προς τα θύματα της τραγωδίας, εξέφρασαν επιπροσθέτως και την έντονη ανησυχία τους για την συγκάλυψη από μέρους των αρχών της έκτασης της κρίσης και την παροχή παραπλανητικών στοιχείων αναφορικά με τον αριθμό των ομήρων, ζητώντας παράλληλα την δημοσιοποίηση των πορισμάτων της έρευνας σχετικά με τα αίτια και τις συνθήκες της τραγωδίας.
Στο κείμενο τονίζεται χαρακτηριστικά ότι, «η επίθεση στο Μπεσλάν πραγματοποιήθηκε ενάντια σε ένα πενταετές σκηνικό διαδεδομένων, επίμονων και κατά ένα μεγάλο μέρος ατιμώρητων καταπατήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τα Ρωσικά στρατεύματα εναντίον αμάχων στην Τσετσενία , και κατάφωρων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους αντάρτες. Η ατιμωρησία για τέτοιες παραβιάσεις έχει συμβάλλει σημαντικά στην διαιώνιση της σύγκρουσης, οδηγώντας και τις δυο πλευρές σε ωμές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Οι Οργανώσεις κάνουν έκκληση στις Ρωσικές Αρχές να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε οι όλοι οι υπεύθυνοι εκατέρωθεν για τα εγκλήματα στην Τσετσενία να οδηγηθούν στην δικαιοσύνη, σε ένα ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Οι Αρχές οφείλουν επίσης, σύμφωνα με τις οργανώσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να προστατεύουν τους πολίτες από τις επιθέσεις αντιποίνων στην Βόρεια Οσετία, Ιγκουσετία, Τσετσενία και άλλες Ρωσικές περιοχές. Αναφορικά τέλος με την αιματοχυσία στο Μπεσλάν, αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, η κράτηση ομήρων καταδικάζεται παγκοσμίως με σειρά από διεθνή νομικά έγγραφα.
Σχετικά, η Συνθήκη την Ηνωμένων Εθνών του ΄79 ενάντια στην κράτηση ομήρων, χαρακτηρίζει τις πράξεις αυτές σαν «προσβολή σοβαρής ανησυχίας προς τη διεθνή κοινότητα, και όποιο πρόσωπο τις διαπράττει, πρέπει να διώκεται νομικά ή να εκδοθεί».
